Tinh trùng yếu là tình trạng tinh trùng ít, kém chất lượng hoặc tỉ lệ tinh trùng chết trước khi gặp trứng cao. Tình trạng tinh trùng yếu là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh. Vậy nguyên nhân tinh trùng yếu là gì? Cách nhận biết dấu hiệu của tinh trùng yếu và bệnh tinh trùng yếu có điều trị được không? Để tìm hiểu về tình trạng bệnh lý này và cách nhận biết tinh trùng yếu, mời bạn đọc cùng tham khảo những thông tin trong bài viết dưới đây.
Tinh trùng yếu là gì?
Tinh trùng yếu là tình trạng tinh trùng có chất lượng kém, bị suy giảm. Tỷ lệ tinh trùng di chuyển dưới 75%, tỷ lệ tinh trùng chết và không di chuyển cao hơn 25%. Dưới 50% tinh trùng di chuyển có thể nhìn thấy được, dưới 25% tinh trùng di chuyển nhanh.
Mỗi lần xuất tinh, lượng tinh dịch thường dưới 2ml, số lượng tinh trùng dưới 40 triệu con. Trường hợp này được gọi là số lượng tinh trùng ít. Chất lượng tinh trùng suy giảm do nhiều nguyên nhân gây ra, thường liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt của nam giới.
Nguyên nhân tinh trùng yếu
Sản xuất tinh trùng là một quá trình phức tạp của cơ quan sinh dục nam giới. Bất kỳ vấn đề nào xảy ra trong các cơ quan này đều có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và sức khỏe của tinh trùng. Dưới đây là một số nguyên nhân tinh trùng yếu:
Bệnh lý
- Giãn tĩnh mạch: Giãn tĩnh mạch tinh là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nam giới. Nhưng rất may là nếu gặp phải tình trạng bệnh xuất phát từ nguyên nhân này thì có thể điều trị.
- Nhiễm trùng: Các căn bệnh có thể kể đến như: Viêm tinh hoàn và một số bệnh lây truyền qua đường tình dục (bao gồm cả bệnh lậu, HIV) có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng của tinh trùng.
- Bệnh tự miễn dịch: Bệnh lý này hiếm gặp, khi các kháng thể tấn công và tiêu diệt tinh trùng của cơ thể.
- Khối u: Khối u là một trong những nguyên nhân gây nên mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng đến các cơ quan sinh sản. Hoặc trong quá trình điều trị các khối u ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
- Mất cân bằng nội tiết tố: Nội tiết tố là một phần không thể thiếu trong quá trình sản xuất tinh trùng. Do đó, nếu mất cân bằng nội tiết tố thì sẽ làm ảnh hưởng lớn đến quá trình này.
Tác động từ môi trường
Quá trình sinh tinh và khả năng vận động của tinh trùng sẽ bị ảnh hưởng nếu cơ thể tiếp xúc quá nhiều với một số tác nhân như hoá chất công nghiệp, kim loại nặng, bức xạ…
Lối sống thiếu lành mạnh và một số nguyên nhân khác
Nam giới thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc lá cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của tinh trùng. Ngoài ra, vấn đề làm việc quá sức, hay căng thẳng, béo phì hoặc quan hệ tình dục sớm cũng là những yếu tố gây nên tình trạng tinh trùng yếu.
Cách nhận biết tinh trùng yếu
Nếu bạn để ý thì bạn cũng sẽ tự nhận biết được tình trạng tinh trùng yếu thông qua các biểu hiện sau:
- Tinh dịch loãng, số lượng ít: Tinh dịch có độ dính và đặc trưng nhưng nếu loãng như nước vo gạo thì có thể gợi ý tình trạng suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, gây tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản của nam giới.
- Tinh dịch vón cục: nguyên nhân dễ khiến tinh trùng bị chết và khó di chuyển. Biểu hiện là tinh dịch xuất hiện các hạt trắng nhỏ như hạt cơm, khi bóp cho cảm giác mịn như bột. Khi tinh dịch có dạng này, tinh trùng dễ bị chết và khó di chuyển để thụ tinh cho trứng.
- Tinh dịch đông đặc: khiến tinh trùng khó gặp trứng, ảnh hưởng đến kết quả thụ thai. Ở nhiệt độ 37°C, tinh dịch từ trạng thái quánh sệt hóa lỏng sau khoảng thời gian chưa đến 60 phút. Nếu tinh dịch không hóa lỏng hoặc chỉ hóa lỏng một phần, đó là dấu hiệu tinh dịch bị đông đặc. Tình trạng này gây khó khăn cho tinh trùng di chuyển đến gặp trứng, ảnh hưởng tới kết quả thụ thai.
- Màu sắc tinh dịch bất thường, đôi khi là có mùi lạ: Nếu tinh dịch có màu vàng hoặc xanh, nam giới có khả năng mắc những bệnh viêm nhiễm như viêm mào tinh, viêm niệu đạo, viêm tiền liệt tuyến. Nếu tinh dịch có màu nâu đi kèm với những triệu chứng như đau bụng, đau tức dương vật, đó có thể là triệu chứng ban đầu của những bệnh liên quan tới đường tiết niệu hay cơ quan sinh dục.
Rất nhiều đấng mày râu thắc mắc “tinh trùng yếu màu gì?”. Khi tinh trùng của bạn yếu thường có màu sắc bất thường như nâu, vàng hoặc thậm chí là xanh lá. Ngoài ra, nếu bạn lo lắng tinh trùng yếu có con được không thì câu trả lời là khả năng cao sẽ bị vô sinh.
Đối tượng có khả năng bị tinh trùng yếu cao
Nguy cơ mắc bệnh tinh trùng yếu có thể bắt nguồn từ những thói quen và hoạt động sinh hoạt hàng ngày mà nhiều nam giới không để ý đến. Các yếu tố gây tăng nguy cơ bao gồm:
- Hút thuốc lá và uống rượu bia: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nicotine và chất chứa vòng thơm benzen trong thuốc lá và rượu bia ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh, gây giảm tính di động của tinh trùng và tăng nguy cơ đột biến gen.
- Sử dụng điện thoại di động: Nhiệt và bức xạ phát ra từ điện thoại di động có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động của tinh trùng. Ngoài ra, cho điện thoại vào túi quần hay đeo ngang ở thắt lưng thường xuyên cũng làm nóng tinh hoàn và làm giảm chất lượng tinh.
- Trọng lượng cơ thể quá béo khi chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể) khoảng từ 24-35 hoặc quá gầy khi BMI <18,5 cũng dẫn đến giảm lượng tinh.
- Tập thể dục quá nhiều làm giảm hoócmon testosterone và số lượng tinh trùng. Đạp xe đạp quá nhiều cũng gây tổn thương tinh hoàn và tầng sinh môn.
- Tiếp xúc với các hóa chất độc hại như kim loại nặng, thuốc diệt cỏ, chất diệt côn trùng, chất bảo quản cũng có thể ảnh hưởng đến lượng tinh trùng.
Tinh trùng yếu có chữa được không?
Tinh trùng yếu phải làm sao? Hiện nay, có nhiều cách điều trị tinh trùng yếu, nhưng điều quan trọng là bác sĩ phải xác định đúng nguyên nhân gây ra tình trạng này ở người bệnh. Nếu nguyên nhân tinh trùng yếu xuất phát từ lối sống không lành mạnh thì nam giới cần nhanh chóng thay đổi lối sống, hạn chế tối đa các tác nhân gây hại đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
Nếu nguyên nhân do bệnh lý liên quan đến sức khỏe sinh sản hoặc bệnh lý toàn thân thì bạn có thể được gợi ý áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp như: Dùng thuốc trị tinh trùng yếu, dùng liệu pháp hormone và thuốc nội tiết hoặc làm phẫu thuật.
Vậy, tinh trùng yếu có mang thai được không? Trong một số trường hợp cũng có thể mang thai, nhưng tỉ lệ này là rất thấp. Vì vậy, bạn cần phải nhận biết biểu hiện tinh trùng yếu sớm và có cách khắc phục kịp thời.
Cách chẩn đoán và điều trị tinh trùng yếu
Cách chẩn đoán
Khi đi khám sức khỏe sinh sản, bác sĩ sẽ thực hiện kiểm tra các cơ quan sinh dục bên ngoài và yêu cầu người bệnh trả lời các câu hỏi về tiền sử bệnh và thói quen sinh hoạt tình dục. Để đảm bảo chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định cho nam giới tiến hành xét nghiệm tinh dịch đồ. Bác sĩ sẽ thu tinh dịch từ người bệnh và phân tích các thông số như số lượng và tính di động của tinh trùng. Để đảm bảo tính chính xác của kết quả xét nghiệm, nam giới cần tuân thủ các quy định sau:
- Đảm bảo đã thu đầy đủ toàn bộ tinh dịch để làm mẫu thử.
- Tránh xuất tinh trong ít nhất 2 ngày nhưng không quá 11 ngày trước khi thu mẫu.
- Lần lấy mẫu thứ hai phải cách khoảng 2 tuần sau lần lấy mẫu đầu tiên.
- Tránh sử dụng các chất bôi trơn, vì chúng có thể ảnh hưởng đến tính di động của tinh trùng.
Tùy thuộc vào tình trạng bất thường ban đầu, bác sĩ có thể đề xuất cho người bệnh thực hiện một số xét nghiệm khác nhằm tìm ra nguyên nhân của tình trạng yếu tinh trùng, bao gồm siêu âm tinh hoàn, định lượng hormone tuyến yên và hormone nam giới, xét nghiệm nước tiểu sau khi xuất tinh để phát hiện tình trạng xuất tinh ngược, phân tích gen, và sinh thiết tinh hoàn hoặc siêu âm tiền liệt tuyến.
Phương pháp điều trị
Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị tinh trùng yếu, tuy nhiên, để điều trị hiệu quả, bác sĩ cần xác định chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng này ở người bệnh. Nếu nguyên nhân xuất phát từ lối sống không lành mạnh, nam giới cần thay đổi lối sống, giảm thiểu những yếu tố gây hại tới số lượng và chất lượng tinh trùng. Trong trường hợp nguyên nhân là do bệnh lý toàn thân hoặc bệnh lý liên quan tới sức khỏe sinh sản, người bệnh có thể được đề xuất sử dụng các phương pháp điều trị như:
- Sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh viêm nhiễm.
- Sử dụng liệu pháp hormone và thuốc nội tiết khi nam giới mất cân bằng nội tiết tố.
- Thực hiện phẫu thuật nếu nguyên nhân là do giãn tĩnh mạch thừng tinh hay tắc ống dẫn tinh.
Tinh trùng yếu ăn gì?
Để cải thiện tình trạng tinh trùng yếu, chế độ ăn uống của nam giới có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tinh trùng. Dưới đây là một số thực phẩm mà bạn có thể tích hợp vào chế độ ăn hàng ngày để hỗ trợ tăng cường sức khỏe tinh trùng:
- Thực phẩm giàu Kẽm: Trứng: Là nguồn kẽm tốt, giúp cải thiện chất lượng tinh trùng. Hàu: Chứa lượng kẽm cao, đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo ra tinh trùng.
- Thực phẩm giàu Vitamin B: Vitamin B9 (axit folic): Có trong rau xanh, chuối, dâu, ổi, giúp tăng cường sản xuất tinh trùng. Vitamin B12: Có trong thịt đỏ, cá, trứng, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của tinh trùng.
- Thực phẩm giàu Vitamin C và E: Cam, ổi, kiwi: Chứa nhiều vitamin C, có tác dụng chống oxi hóa và giảm stress tinh trùng. Cà chua: Rất giàu vitamin C và E, đồng thời chứa lycopene – một chất chống oxi hóa mạnh mẽ.
- Rau xanh đậm: Rau chân vịt, măng tây, bông cải xanh: Chứa nhiều axit folic và các dạng vitamin B giúp cải thiện sức khỏe tinh trùng.
- Thực phẩm giàu Lycopene: Cà chua, dưa hấu, đu đủ: Lycopene giúp cải thiện chất lượng tinh trùng và ngăn chặn tác động của các gốc tự do.
- Thực phẩm giàu L-Arginine: Cá, thịt đỏ, thịt gia cầm, đậu nành, ngũ cốc nguyên hạt: L-Arginine là một axit amin quan trọng, có thể tăng cường sự di động và khả năng phá vỡ của tinh trùng.
Bằng cách tích hợp những thực phẩm này vào chế độ ăn hằng ngày, bạn có thể cung cấp dưỡng chất cần thiết để hỗ trợ tăng cường sức khỏe tinh trùng. Tuy nhiên, nếu có vấn đề về tinh trùng, việc thảo luận với bác sĩ là quan trọng để có lịch trình chăm sóc và điều trị phù hợp.
Lời kết
Nếu bạn đã biết cách nhận biết tinh trùng yếu và thấy nghi ngờ mình đang gặp phải tình trạng này thì đừng ngần ngại, hãy đến ngay phòng khám sản phụ khoa Happy Mommy để được bác sĩ thăm khám nhé! Nếu có vấn đề cần thắc mắc, bạn hãy liên hệ với Happy Mommy qua hotline: 0937873699 để được hỗ trợ giải đáp.
Đừng quên thường xuyên theo dõi Happy Mommy để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về kiến thức phụ khoa, kiến thức thai kỳ, chăm sóc mẹ mang thai và hiếm muộn nhé!
PHÒNG KHÁM SẢN PHỤ KHOA SIÊU ÂM THAI NHI HAPPY MOMMY
- Phòng khám thai Quận 01:
- Địa chỉ: Số 345/5A Trần Hưng Đạo, Phường Cầu Kho, Quận 1, Tp Hồ Chí Minh, Việt Nam
- Hotline: 0937873699
- Phòng khám và quản lý thai kỳ Quận 07:
- Địa chỉ: Số 2 Đường số 5, Khu dân cư Nam Long Trần Trọng Cung, Phường Tân Thuận Đông, Quận 7, Tp Hồ Chí Minh, Việt Nam
- Hotline: 0706514468
- Website: https://happymommyclinic.com/
- Fanpage: https://www.facebook.com/happymommyclinic
Đặt lịch hẹn khám: tại đây
