9 Mốc khám thai quan trọng để đảm bảo thai nhi khỏe mạnh

Việc nắm bắt và tuân thủ các mốc khám thai quan trọng là điều rất cần thiết để mẹ bầu có thể theo dõi sát sao sự phát triển của thai nhi qua từng giai đoạn. Đồng thời, việc tuân thủ các mốc này cũng giúp phát hiện sớm những tình huống nguy cơ trong thai kỳ, từ đó có thể can thiệp và xử lý kịp thời, ngăn ngừa tai biến trong sản khoa. Vậy, có những mốc khám thai nào quan trọng mà mẹ bầu cần nhớ? Hãy cùng Happy Mommy tìm hiểu những mốc siêu âm quan trọng trong bài viết dưới đây nhé!

Khám thai là gì?

Khám thai là một quá trình theo dõi y tế thường xuyên trong suốt thai kỳ để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi và sức khỏe của người mẹ. Qua các lần khám thai, bác sĩ có thể phát hiện và xử lý kịp thời những bất thường hoặc biến chứng có thể xảy ra. 

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế về những mốc khám thai quan trọng nhất, mẹ bầu nên khám thai ít nhất ba lần trong mỗi tam cá nguyệt. Tuy nhiên, để theo dõi toàn diện, một thai kỳ bình thường nên có ít nhất 10 lần khám tại những thời điểm quan trọng. Đối với các thai kỳ có nguy cơ cao như tăng huyết áp, đái tháo đường, hoặc tiền sản giật, số lần khám sẽ tăng lên theo chỉ định của bác sĩ.

Tại sao cần lưu ý mốc khám thai quan trọng?

Trong quá trình mang thai, việc nhớ mốc khám thai quan trọng và khám thai định kỳ là việc vô cùng quan trọng mà mẹ bầu và gia đình không thể xem nhẹ. Thông qua các xét nghiệm, siêu âm và chẩn đoán từ bác sĩ sẽ giúp phát hiện kịp thời những biến chứng bất thường của thai kỳ. Từ đó bác sĩ sẽ nhanh chóng đưa ra các phương pháp phù hợp để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé. 

Cùng với đó, qua việc khám thai định kỳ, được sự tư vấn của bác sĩ mà các mẹ sẽ biết được mình cần bổ sung những dưỡng chất, thực phẩm gì, cần kiêng những thực phẩm nào, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt để có một thai kỳ khỏe mạnh. 

Bên cạnh việc đảm bảo về sức khỏe, dinh dưỡng thì việc được nhìn ngắm hành trình phát triển của con là điều ba mẹ nào cũng háo hức mỗi khi đi khám thai. Từ những hình ảnh, thước phim có được từ các thiết bị máy móc hiện đại mà ba mẹ có thể tận mắt nhìn thấy con đang chuyển động trong bụng mẹ một cách chân thực và rõ nét. 

Thăm khám bằng thiết bị máy siêu âm còn mang đến cho ba mẹ trải nghiệm hạnh phúc khi được tận mắt chứng kiến em bé đang chuyển động trong bụng mình với hình ảnh rõ nét và chân thực nhất. 

9 mốc khám thai quan trọng mẹ bầu cần nhớ

Các mốc khám thai sẽ phụ thuộc vào tuổi thai cũng như sức khỏe của từng thai phụ. Theo quy định của Bộ Y tế, thai phụ phải khám thai ít nhất 3 lần trong quá trình mang thai. Lần thứ nhất vào 3 tháng đầu thai kỳ, lần thứ hai vào 3 tháng giữa thai kỳ và lần cuối vào 3 tháng cuối thai kỳ. 

Ngoài 3 lần khám thai kể trên, nếu trong quá trình mang thai mẹ bầu gặp các biểu hiện bất thường như đau bụng, đau đầu, tiết dịch âm đạo, chảy máu,…thì phải đến thăm khám tại bệnh viện hoặc phòng khám thai uy tín.

Với mỗi giai đoạn, việc khám thai sẽ có các xét nghiệm, siêu âm phục vụ những mục đích khác nhau. Sau lần khám thai đầu tiên, bác sĩ sẽ hẹn cụ thể lần khám thai tiếp theo. Mẹ bầu nên tuân thủ lịch này vì một số siêu âm, xét nghiệm chỉ cho kết quả chính xác ở những tuần thai nhất định. Để hiểu hơn về các mốc khám thai và hành trình phát triển của con thì các mẹ theo dõi tiếp nội dung dưới đây nhé!

Khám thai lần đầu khi thai kỳ 5-8 tuần

Mốc khám thai quan trọng đầu tiên là sau khi chậm kinh 1 tuần và test que thử thai là 2 vạch thì mẹ bầu nên đi khám tại các bệnh viện hoặc phòng khám thai. Trong lần khám đầu tiên này, bác sĩ sẽ kiểm tra vị trí phôi thai xem có dấu hiệu bất thường gì không như thai ngoài tử cung chẳng hạn. Thông thường khi đến khám thai lần đầu, mẹ bầu sẽ được thực hiện các xét nghiệm cơ bản sau:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra một số các bệnh có khả năng lây từ mẹ sang con như HIV/AIDS, viêm gan B, sởi, giang mai, thủy đậu, Rubella, yếu tố Rh,…
• Kiểm tra cân nặng, chiều cao để biết được chỉ số BMI đánh giá tình trạng cân nặng xem mẹ bầu có bị thừa cân hay thiếu cân hay không. Từ đó bác sĩ sẽ hướng dẫn các mẹ cách bổ sung dinh dưỡng để kiểm soát cân nặng nhằm hạn chế tối đa các biến chứng xấu có thể xảy ra. 
• Đo huyết áp, kiểm tra nước tiểu để đánh giá tình trạng của mẹ.
• Siêu âm để kiểm tra tim thai, vị trí phôi thai, kích thước túi ối, chiều dài phôi. 
• Tính tuổi thai và dự đoán ngày sinh dựa vào ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối. 

Bên cạnh những xét nghiệm trên, tại lần khám thai đầu tiên bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ bầu cách bổ sung dinh dưỡng, vitamin cần thiết khi mang thai. Bác sĩ sẽ nhắc mẹ cần lưu ý những yếu tố nào sẽ ảnh hưởng đến em bé trong giai đoạn 3 tháng đầu mang thai.

Thai kỳ 8-10 tuần

Trong giai đoạn này, bác sĩ thường sử dụng kỹ thuật siêu âm 2D và siêu âm qua bụng để theo dõi sự phát triển của tim thai, bao gồm cả nhịp đập của tim thai. Thai nhi đã trải qua một số thay đổi quan trọng như việc phát triển mí mắt, màng ngón chân, ngón tay, và sự hình thành các tế bào thần kinh sơ khai. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, bộ phận sinh dục của thai nhi chưa đầy đủ phát triển, nên không thể xác định giới tính của em bé được.

Thai kỳ 11-13 tuần 6 ngày

Đây là giai đoạn quan trọng để phát hiện dị tật thai nhi, vì sau thời kỳ này, các kết quả siêu âm và xét nghiệm có thể không còn chính xác.

Kể từ tuần thứ 11, bác sĩ thường thực hiện loạt xét nghiệm bao gồm siêu âm đo độ mờ da gáy, xét nghiệm máu tổng quát, và xét nghiệm sàng lọc dị tật lệch bội thể nhiễm sắc thể. Việc này giúp phát hiện sớm các dị tật có thể xuất hiện. Nếu siêu âm và xét nghiệm chỉ ra các đặc điểm bất thường, đặc biệt là độ mờ da gáy tăng và xét nghiệm lệch bội thể cao, có thể đưa ra nghi ngờ về nguy cơ dị tật. Để có kết luận chính xác hơn, bác sĩ có thể đề xuất thai phụ thực hiện chọc ối.

Trong giai đoạn này, bác sĩ cũng thường thực hiện xét nghiệm nguy cơ tiền sản giật. Đây là quá trình không xâm lấn, trong đó bác sĩ sẽ thu thập thông tin về tiền sử bệnh lý của mẹ bầu và gia đình. Thêm vào đó, việc đo huyết áp, siêu âm bụng và kiểm tra mẫu máu giúp đưa ra kết luận về nguy cơ tiền sản giật, từ đó xác định liệu mẹ bầu có nguy cơ cao hay thấp trước 32 tuần và dưới 37 tuần mang thai.

Thai kỳ 16-18 tuần

Trong lần khám này, mẹ bầu sẽ trải qua các kiểm tra thường quy như cân nặng, huyết áp, xét nghiệm nước tiểu và siêu âm để đảm bảo thai nhi phát triển tốt trong bụng mẹ. Nếu mẹ bầu chưa thực hiện xét nghiệm máu để tầm soát các bất thường về nhiễm sắc thể ở lần khám trước, lần này sẽ được thực hiện Triple Test. Đây là xét nghiệm máu thường tiến hành khi thai nhi được 16-18 tuần tuổi, nhằm sàng lọc các bệnh lý thai nhi tương tự như xét nghiệm ở tam cá nguyệt thứ nhất, dù độ nhạy có thể thấp hơn. 

Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể lựa chọn làm xét nghiệm NIPT để có kết quả chính xác hơn. Đối với những mẹ bầu có tiền sử sinh non hoặc thai kỳ có yếu tố nguy cơ, bác sĩ sẽ chỉ định thêm việc đo chiều dài kênh cổ tử cung để đánh giá nguy cơ sinh non và có biện pháp can thiệp kịp thời nếu cần.

Bên cạnh đó, ở giai đoạn mang thai 16-20 tuần, mẹ bầu sẽ được siêu âm tim để:

• Đánh giá chức năng tim của mẹ có bất thường không.
• Với sự phát triển của thai nhi có ảnh hưởng đến thai phụ không.
• Mẹ bầu có đáp ứng được về khả năng co bóp tim cho các cơn gò chuyển dạ không, như suy tim, hở van tim,…

Thai kỳ 20-24 tuần

Mốc khám thai quan trọng tiếp theo là khi thai nhi phát triển từ tuần 20 đến tuần 24, việc tầm soát về mặt dị tật trở nên quan trọng. Trong giai đoạn này, bác sĩ thường sử dụng kỹ thuật siêu âm hình thái học để kiểm tra và phát hiện các dị tật tiềm ẩn như thừa ngón, thiếu ngón, hay các vấn đề liên quan đến não như não thất.

Phòng khám sản phụ khoa Happy Mommy không chỉ sử dụng kỹ thuật siêu âm hình thái học 4D/5D để tầm soát dị tật mà còn áp dụng kỹ thuật siêu âm chuyển biệt để khảo sát tim thai một cách chi tiết. Qua đó, bác sĩ có thể đánh giá cấu trúc tim của thai nhi, kiểm tra các vấn đề về tim mạch như thông liên thất, thông liên nhĩ, van tim hai lá, van tim ba lá, cũng như vòng eo động mạch chủ và vòng eo động mạch phổi.

Điều này giúp bác sĩ có cái nhìn rõ ràng về sức khỏe của thai nhi và giúp phụ nữ mang thai và gia đình an tâm hơn trong quá trình chuẩn bị chào đón thành viên mới của gia đình.

Thai kỳ 24-28 tuần

Mốc khám thai quan trọng 24-28 tuần là một giai đoạn cần lưu ý để theo dõi sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ bầu. Trong lần khám này, mẹ sẽ trải qua các kiểm tra lâm sàng như thường lệ, bao gồm cân nặng, huyết áp và xét nghiệm nước tiểu. Bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm 2D để đánh giá sự phát triển của thai nhi, kiểm tra lượng nước ối và vị trí nhau thai.

Một xét nghiệm quan trọng tại mốc này là xét nghiệm test dung nạp đường. Mẹ bầu sẽ có 3 lần uống nước đường cách nhau 1 tiếng:

• Lúc đói
• Sau uống nước đường 1h
• Sau uống nước đường 2h 

Quy trình xét nghiệm này nhằm đánh giá việc sản phụ có đái tháo đường thai kỳ hay không. Bác sĩ cần phải theo dõi sát sao các trường hợp bị tiểu đường thai kỳ. Thậm chí sản phụ phải được hướng dẫn và theo dõi bởi Bác sĩ chuyên khoa nội tiết, đảm bảo việc kiểm soát đường huyết trong thai kỳ và tránh tai biến sản khoa cho thai nhi.

Ở mốc khám thai 24-28 tuần, mẹ bầu cũng sẽ được làm siêu âm tim thai để khảo sát các bất thường về cấu trúc tim của em bé như thông liên thất, thông liên nhĩ, hở van tim,…

Ngoài ra, đây là thời điểm mẹ bầu cần tiêm vắc xin bạch hầu – ho gà – uốn ván (Boostrix) nếu thai nhi đã được hơn 27 tuần, nhằm bảo vệ cả mẹ và bé khỏi các bệnh nguy hiểm này. Đối với mẹ bầu bị viêm gan B, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu để đánh giá tình trạng bệnh và quyết định liệu có cần điều trị để giảm nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi hay không.

Thai kỳ 28-32 tuần

Ở giai đoạn này, thường xuyên xuất hiện nguy cơ mất tim thai hoặc thai bị chết lưu. Vì lẽ đó, bác sĩ thực hiện siêu âm doppler để đánh giá mạch máu và theo dõi nhịp tim của thai nhi. Nếu kết quả siêu âm cho thấy không có vấn đề gì đáng lo ngại, các buổi siêu âm 2D tiếp theo sẽ diễn ra như bình thường. Tuy nhiên, nếu siêu âm phát hiện ra có rủi ro về vấn đề tim hay suy dinh dưỡng của thai nhi, việc thực hiện kỹ thuật này sẽ trở nên thường xuyên hơn để theo dõi sát sao tình hình và đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời.

Thai kỳ 32-36 tuần

Mốc khám thai từ 32-36 tuần là thời điểm mẹ bầu không nên bỏ lỡ để kiểm tra ngôi thai và theo dõi sát sao sự phát triển của thai nhi. Trong giai đoạn này, mẹ bầu cần thăm khám mỗi 2 tuần một lần để đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ. Bác sĩ sẽ kiểm tra vị trí của thai nhi, sự phát triển và các dấu hiệu sức khỏe quan trọng khác.

Đối với những trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm cụ thể dựa trên tình trạng và nhu cầu riêng của từng mẹ bầu. Điều này giúp phát hiện và xử lý kịp thời bất kỳ vấn đề nào, đảm bảo sự an toàn cho cả mẹ và bé trong những tuần cuối của thai kỳ.

Từ giai đoạn 32 tuần trở đi, trong các lần khám thai bác sĩ sẽ chỉ định đo tim thai monitor (non stress test) cho đến lúc sinh. Mục đích chính là phát hiện kịp thời trên bất thường nhịp tim của em bé (hố giảm, tim thai phẳng,…) hay cơn gò (cường tính, sinh lý, chuyển dạ), từ đó  có những chỉ định kịp thời và chính xác. 

Sau 34 tuần trở đi, mẹ bầu sẽ được chỉ định siêu âm doppler nhằm đảm bảo phát hiện các bất thường ở thai dù là dấu hiệu ở mức tối thiểu. Siêu âm doppler ở giai đoạn này đã trở thành chẩn đoán thường quy theo y văn mới nhất của hiệp hội sản khoa uy tín LANCET. Việc áp dụng này gần như trở thành phác đồ ở hầu hết các Bệnh viện chuyên ngành sản phụ khoa uy tín trên cả nước.

Thai kỳ 36-40 tuần

Khi thai ở tuần 36 trở đi là lúc mẹ bầu chuẩn bị chuyển dạ. Trong thời gian này, các mẹ nên đi khám thai thường xuyên, tốt nhất là 1 tuần 1 lần. Bác sĩ tại bệnh viện/phòng khám thai sẽ làm các xét nghiệm cơ bản để chuẩn bị cho ngày chuyển dạ. Bác sĩ cũng sẽ đề nghị các mẹ làm thêm xét nghiệm đánh giá khung xương chậu để xem mẹ bầu nên sinh thường hay sinh mổ và tư vấn các dấu hiệu nhận biết sắp sinh để nhập viện kịp thời. 

Lưu ý cho mẹ bầu khi đi khám thai

Ngoài việc ghi nhớ các mốc khám thai quan trọng thì để việc thăm khám diễn ra nhanh chóng và suôn sẻ, mẹ bầu cần ghi nhớ những lưu ý sau đây, đặc biệt là những mẹ mang thai lần đầu:

• Trang phục thoải mái: Mẹ nên chọn đầm suông rộng và dép bệt êm chân để việc thăm khám được thuận tiện và thoải mái hơn.  Mẹ nên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt là vùng kín, để đảm bảo việc thăm khám an toàn, nhất là khi thực hiện siêu âm đầu dò ở giai đoạn đầu thai kỳ.
• Chế độ ăn uống: Tránh sử dụng chất kích thích và nhịn ăn để tăng độ chính xác của các kết quả xét nghiệm. Mẹ có thể mang theo bánh ngọt hoặc sữa để ăn trong lúc chờ đợi kết quả, tránh bị mất sức hoặc ngất xỉu.
• Siêu âm: Ở tam cá nguyệt đầu tiên, mẹ cần uống nhiều nước và nhịn tiểu để hình ảnh siêu âm rõ nét hơn. Ở các tháng tiếp theo, khi thai nhi phát triển lớn hơn, mẹ nên tránh uống nước và đi tiểu trước khi siêu âm. 

Trên đây là những thông tin cơ bản về mốc khám thai quan trọng cho mẹ bầu. Trong suốt quá trình mang thai, tùy theo sức khỏe của mẹ và bé mà các bác sĩ sẽ chỉ định số lần khám thai tương ứng. Thông thường, trong thai kỳ, mẹ bầu sẽ có khoảng 10 đến 15 lần khám thai và từ 5 đến 8 lần siêu âm thai. 

Tại phòng khám thai Happy Mommy, các xét nghiệm, siêu âm trong quá trình thực hiện dịch vụ khám thai đều được thiết kế khoa học, dựa trên sự tham vấn chuyên môn của các bác sĩ sản khoa hàng đầu. Quan trọng hơn hết, Happy Mommy không thực hiện dịch vụ khám thai trọn gói mà sẽ dựa trên tình trạng sức khỏe, mốc khám thai quan trọng để xem xét làm các xét nghiệm, siêu âm cần thiết nhằm tiết kiệm thời gian, tối ưu chi phí nhưng vẫn đảm bảo được chất lượng sức khỏe của mẹ và bé.  Để được tư vấn về sức khỏe và biết thêm thông tin chi tiết về các dịch vụ sản phụ khoa cũng như bảng giá dịch vụ khám thai, hãy liên hệ ngay với Happy Mommy nhé!

Xem thêm:

• Khám thai lần đầu và những điều mẹ bầu cần phải lưu ý
• Bảng cân nặng thai nhi theo tuần tiêu chuẩn các mom nên biết