Chu kỳ kinh nguyệt là một dấu hiệu sinh lý quan trọng phản ánh sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Sự đều đặn của chu kỳ này có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, từ thay đổi nhỏ trong lối sống đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trễ kinh hay kinh nguyệt không đều, không chỉ gây lo lắng mà còn có thể là dấu hiệu của những rối loạn tiềm ẩn. Trong bài viết này, Happy Mommy sẽ cùng bạn tìm hiểu những nguyên nhân trễ kinh, nhằm giúp phái nữ nhận biết và có những biện pháp xử lý kịp thời, duy trì sức khỏe toàn diện nhé!
Hiện tượng trễ kinh là gì?
Trễ kinh hay chậm kinh, là tình trạng kinh nguyệt không xuất hiện đúng chu kỳ như bình thường ở nữ giới. Khi đã đến kỳ hành kinh nhưng kinh nguyệt vẫn chưa xuất hiện, đó được coi là trễ kinh. Thông thường, nếu kinh nguyệt không xuất hiện trong vòng 35 ngày kể từ kỳ kinh nguyệt gần nhất, người phụ nữ được xem là bị trễ kinh. Nếu không có kinh nguyệt trong ba kỳ kinh liên tiếp mà không phải do mang thai, hiện tượng này được gọi là vô kinh.
Nguyên nhân trễ kinh là gì?
Dù trễ kinh là tình trạng khá phổ biến và thường gặp ở nhiều phụ nữ, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Việc biết rõ nguyên nhân trễ kinh sẽ giúp chị em có biện pháp xử lý kịp thời để bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình.
Mang thai
Trong một chu kỳ kinh nguyệt bình thường, lớp niêm mạc tử cung sẽ dày lên để chuẩn bị cho việc trứng thụ tinh vào làm tổ. Nếu không xảy ra quá trình thụ tinh, cơ thể sẽ loại bỏ lớp niêm mạc này qua hiện tượng ra máu, hay còn gọi là kinh nguyệt, bắt đầu một chu kỳ mới.
Tuy nhiên, nếu trứng được thụ tinh và làm tổ trong tử cung, lớp niêm mạc sẽ không bong ra mà tiếp tục được nuôi dưỡng để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Vì vậy, trong suốt quá trình mang thai, người phụ nữ sẽ không có kinh nguyệt. Do đó, trễ kinh là một dấu hiệu phổ biến và sớm của việc mang thai. Để xác định chính xác liệu trễ kinh có phải do mang thai hay không, bạn có thể sử dụng que thử thai. Đây là phương pháp đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả giúp bạn xác định sớm tình trạng mang thai.
Cho con bú
Trong khoảng thời gian sau sinh, đang cho con bú, chị em có thể gặp tình trạng kinh nguyệt không đều, kinh nguyệt ít hoặc thậm chí vô kinh, đặc biệt là khi cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Chính vì thế mà không ít chị em nghĩ rằng việc cho con bú là một cách tránh thai tự nhiên. Thực tế, trong giai đoạn này vợ chồng quan hệ bình thường thì vẫn có khả năng thụ thai.
Giảm cân hoặc tăng cân bất thường
Việc giảm cân hoặc tăng cân đột ngột có thể gây ra rối loạn trong chu kỳ kinh nguyệt. Sụt cân nhanh chóng do ăn kiêng hoặc tập luyện thể dục mạnh mẽ có thể ảnh hưởng đến sự sản xuất hormone trong cơ thể. Khi cơ thể thiếu chất béo và các chất dinh dưỡng quan trọng, có thể không sản xuất đủ hormone để duy trì chu kỳ kinh nguyệt bình thường. Điều này có thể gây ra những thay đổi trong chu kỳ kinh hoặc thậm chí làm ngừng kỳ kinh nguyệt hoàn toàn.
Ngược lại, thừa cân hoặc béo phì cũng có thể gây ra sự rối loạn trong chu kỳ kinh nguyệt. Béo phì có thể làm tăng sản xuất hormone estrogen, gây ra các biến đổi không bình thường trong chu kỳ kinh. Điều này có thể làm chậm lại hoặc ngừng kỳ kinh nguyệt. Khi nhận biết nguyên nhân trễ kinh là do giảm cân hoặc tăng cân bất thường, việc duy trì một chế độ ăn uống cân đối, kết hợp với tập luyện thể dục điều độ, là quan trọng để giữ cho chu kỳ kinh nguyệt ổn định và tự nhiên.
Vận động quá sức
Luyện tập thể dục thể thao với cường độ cao không chỉ tạo ra áp lực lớn cho cơ thể mà còn có thể làm mất cân bằng nội tiết tố nữ. Đây được xem là nguyên nhân phổ biến khiến các vận động viên nữ thường xuyên gặp phải tình trạng trễ kinh. Khi cơ thể chịu áp lực từ tập luyện cường độ cao, hệ thống nội tiết tố nữ có thể bị ảnh hưởng. Các mức độ stress và hormone được sản xuất trong cơ thể có thể không cân bằng, dẫn đến sự rối loạn trong chu kỳ kinh nguyệt. Đặc biệt, việc giảm lượng hormone progesterone có thể làm chậm lại chu kỳ kinh.
Để khắc phục, bạn cần điều chỉnh lại chế độ tập luyện, tăng cường nghỉ ngơi và đảm bảo cơ thể đủ calo và dưỡng chất cần thiết. Điều này giúp cơ thể phục hồi và trở lại trạng thái cân bằng, từ đó giữ cho chu kỳ kinh nguyệt ổn định.
Căng thẳng lâu ngày
Căng thẳng và stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến các khu vực như tuyến yên từ đó làm gián đoạn quá trình điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Mức độ stress càng cao, tình trạng trễ kinh càng trở nên nghiêm trọng. Để tránh căng thẳng và stress, chị em cần duy trì một lối sống tích cực, lạc quan và đề cao sự thoải mái. Khi stress giảm đi, cơ thể có cơ hội phục hồi và chu kỳ kinh nguyệt sẽ trở nên ổn định hơn. Tuy nhiên, nếu căng thẳng kéo dài và dẫn đến mất chu kỳ kinh nguyệt trong 3 kỳ kinh liên tiếp trở lên, nên thăm khám phụ khoa để tìm nguyên nhân cụ thể và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Tác dụng phụ của thuốc
Tác dụng phụ của thuốc cũng là một trong nhữg nguyên nhân trễ kinh. Một số loại thuốc điều trị bệnh lý như thuốc trị trầm cảm, thuốc tuyến giáp,…hay cả thuốc tránh thai có thể gây ra những tác dụng phụ, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Những tác dụng phụ này có thể làm cho chu kỳ kinh nguyệt trở nên bất thường, bao gồm cả trễ kinh. Để giải quyết vấn đề này, chị em nên thảo luận ngay với bác sĩ điều trị về bất kỳ tác dụng phụ nào gặp phải. Bác sĩ sẽ có kiến thức chuyên môn để tư vấn và chỉ định thuốc điều trị phù hợp hơn, có thể giảm thiểu tác động tiêu cực lên chu kỳ kinh nguyệt.
Ngừa thai
Việc sử dụng biện pháp tránh thai có thể gây trễ kinh do sự ảnh hưởng của hormone. Đặc biệt, thuốc tránh thai khẩn cấp chứa lượng lớn hormone Progesterone, thường làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, khiến kinh nguyệt đến muộn hơn bình thường, đôi khi sau 4 tuần. Tương tự, que cấy tránh thai cũng giải phóng progesterone vào cơ thể, ức chế rụng trứng và có thể gây ra vô kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt như kinh nguyệt ít, chu kỳ ngắn hơn hoặc rong kinh trong khoảng 6 tháng đầu sử dụng.
Chất kích thích
Chất kích thích như nicotine trong thuốc lá và các chất có trong rượu bia là nguyên nhân trễ kinh thông qua một số cơ chế:
- Ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết: Các chất kích thích có thể gây ra biến đổi trong hệ thống nội tiết của cơ thể, làm ảnh hưởng đến sự cân bằng của các hormone, bao gồm cả hormone liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
- Giảm cung cấp oxy đến tử cung: Nicotine và các chất kích thích khác có thể làm co các mạch máu, làm giảm lưu lượng máu và oxy đến tử cung, ảnh hưởng đến sức khỏe của lớp nội mạc tử cung và gây ra sự rối loạn trong chu kỳ kinh nguyệt.
- Tác động trực tiếp lên tử cung: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nicotine và các chất kích thích có thể tác động trực tiếp lên tử cung, làm thay đổi hành vi của các tế bào tử cung và gây ra sự rối loạn trong chu kỳ kinh nguyệt.
Nguyên nhân trễ kinh – Mãn kinh sớm
Mãn kinh sớm có thể làm trễ kinh thông qua sự suy giảm đột ngột hoặc tiền mãn kinh, khi cơ thể phụ nữ bắt đầu bước vào giai đoạn mãn kinh trước tuổi thông thường, thường là từ 45-55 tuổi. Trong quá trình mãn kinh sớm, sự suy giảm đột ngột của hormone nữ như estrogen và progesterone có thể làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, làm cho các chu kỳ trở nên không đều hoặc kéo dài hơn. Sự thay đổi này có thể dẫn đến sự trễ kinh hoặc thậm chí là ngừng kinh nguyệt. Sự suy giảm hormone cũng có thể gây ra rối loạn nội tiết trong cơ thể, ảnh hưởng đến hệ thống điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và gây ra sự không ổn định trong chu kỳ kinh.
Bệnh phụ khoa
Nguyên nhân trễ kinh do bệnh phụ khoa thường xuất phát từ các vấn đề như u xơ tử cung, viêm lộ tuyến tử cung, viêm buồng trứng, hoặc suy buồng trứng. Những bệnh này có thể làm ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và gây ra sự trễ kinh ở phụ nữ. Để phát hiện sớm nguyên nhân gây trễ kinh do các bệnh phụ khoa, chị em cần lưu ý và theo dõi các triệu chứng kinh nguyệt cẩn thận như lượng máu kinh nhiều hoặc ít, có vón cục hoặc không.
Việc nhận biết sớm những biểu hiện không bình thường này có thể giúp phát hiện và điều trị các vấn đề sức khỏe phụ khoa kịp thời. Do đó, việc thăm khám định kỳ và theo dõi sức khỏe phụ khoa là rất quan trọng để phòng tránh và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt. Liên hệ ngay cho phòng khám sản phụ khoa Happy Mommy để được hỗ trợ nhanh nhất nhé!
Buồng trứng đa nang
Buồng trứng đa nang có thể gây ra sự chậm kinh thông qua sự rối loạn trong quá trình sản xuất hormone và chu kỳ kinh nguyệt. Trong các trường hợp này, cơ thể phụ nữ sản xuất nhiều hormone nam hơn là hormone nữ, gây ra sự mất cân bằng hormone và rối loạn nội tiết.
Sự mất cân bằng hormone có thể gây ra sự không ổn định trong chu kỳ kinh nguyệt, làm cho các chu kỳ trở nên không đều hoặc kéo dài hơn. Ngoài ra, các u nang buồng trứng có thể ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng, khiến cho việc rụng trứng không diễn ra đúng thời gian hoặc ngừng rụng trứng hoàn toàn.
Vấn đề về tuyến giáp
Vấn đề liên quan đến tuyến giáp có thể gây ra sự trễ kinh thông qua sự ảnh hưởng đến hệ thống điều chỉnh nồng độ hormone trong cơ thể. Tuyến giáp chịu trách nhiệm điều chỉnh quá trình trao đổi chất trong cơ thể, do đó bất kỳ sự hoạt động quá mức hoặc kém hoạt động của tuyến giáp đều có thể gây ra mất cân bằng trong nồng độ hormone.
Khi tuyến giáp hoạt động quá mức (tăng chức năng) hoặc hoạt động kém (giảm chức năng), có thể xảy ra sự không ổn định trong cân bằng hormone, dẫn đến các vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt như trễ kinh hoặc thậm chí là mất kinh. Thường thì, các vấn đề liên quan đến tuyến giáp được can thiệp và điều trị thông qua các phương pháp nội khoa. Sau quá trình điều trị, chu kỳ kinh nguyệt thường được ổn định trở lại.
Rối loạn nội tiết
Nếu hệ thống nội tiết hoạt động đúng cách, thì chu kỳ kinh nguyệt sẽ đều đặn. Tuy nhiên, khi có bất kỳ sự không ổn định nào xảy ra trong hệ thống này, có thể là do các vấn đề về vùng dưới đồi, tuyến yên, hoặc buồng trứng, dẫn đến sự mất cân bằng trong sản xuất hormone. Khi hormone bị mất cân bằng, các quá trình điều tiết chu kỳ kinh nguyệt cũng sẽ bị ảnh hưởng. Điều này có thể gây ra sự rối loạn trong chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm cả trễ kinh.
Lời kết
Qua bài viết này, bạn đã biết được một số nguyên nhân trễ kinh phổ biến nhất. Từ những vấn đề về sức khỏe nội tiết, tuyến giáp, đến các yếu tố như căng thẳng, thói quen sinh hoạt và bệnh lý phụ khoa, mọi nguyên nhân đều có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của chị em.
Để đảm bảo sức khỏe sinh sản và phòng tránh những vấn đề liên quan đến chu kỳ kinh, việc thăm khám phụ khoa định kỳ và tìm hiểu về các biểu hiện không bình thường là cực kỳ quan trọng. Và trong trường hợp cần, việc thăm các chuyên khoa sản phụ khoa như Happy Mommy sẽ giúp chị em nhận được sự tư vấn và chăm sóc chuyên nghiệp nhất. Hãy đặt sức khỏe của bạn lên hàng đầu và đừng ngần ngại thăm các bác sĩ chuyên môn khi cần thiết. Hãy liên hệ ngay với phòng khám sản phụ khoa Happy Mommy để nhận được sự chăm sóc tận tình và chuyên nghiệp nhất cho sức khỏe nhé!
Xem thêm:
- Trễ kinh bao lâu thì siêu âm thấy thai nhi?
- Trễ kinh nhưng không có dấu hiệu mang thai cần làm gì?
- Trễ kinh bao nhiêu ngày là bình thường? Bao lâu thì có thai?
– Thực hành siêu âm Sản phụ khoa chuyên sâu (2D/ 4D/ 5D)
– Giảng viên Bộ môn Sản phụ khoa – Đại học Y Dược TPHCM
– Thực hành chuyên môn tại Bệnh viện Gia Định | Bệnh viện Đại học Y Dược cơ sở 1 TPHCM
– Phẫu thuật viên Nội soi chuyên sâu phụ khoa, Ung thư phụ khoa, Thám sát tử cung/ buồng trứng (hiếm muộn)
– Chứng chỉ thực hành Siêu âm vòi trứng chuyên sâu HYFOSY – BV Mỹ Đức & ĐHYD
– Hội viên Hội nội tiết sinh sản TPHCM (HOSREM)
