Buồng trứng đa nang là bệnh liên quan đến rối loạn nội tiết tố, mất cân bằng hormone, xảy ra chủ yếu ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Vậy bệnh đa nang buồng trứng là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách chữa buồng trứng bị đa nang như thế nào? Tất cả sẽ được Happy Mommy chia sẻ trong bài viết dưới đây. Cùng theo dõi nhé!
Buồng trứng đa nang là gì?
Buồng trứng đa nang có tên tiếng anh là Polycystic Ovary Syndrome (PCOS). Đây là một hội chứng lâm sàng xảy ra do rối loạn, mất các bằng hormone, thường xảy ra chủ yếu ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Sự gia tăng nồng độ hormone nam giới Androgen trong cơ thể nữ giới sẽ làm xuất hiện nhiều nang noãn có kích thước từ 2 – 6mm ở trong buồng trứng.
Điều này làm cho buồng trứng sẽ có một lớp vỏ dày khiến cho các nang noãn không thể phát triển, không có khả năng rụng trứng dẫn đến việc rất khó có khả năng thụ thai. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra vô sinh mà ít ai lường trước.
Dấu hiệu buồng trứng đa nang
Những triệu chứng buồng trứng đa nang thường gặp có thể kể đến như:
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt (kinh không đều, kinh không đều, vô kinh…)
Bước qua tuổi dậy thì, hầu hết chu kỳ kinh nguyệt sẽ dần đi vào ổn định. Tuy nhiên, khi chu kỳ kinh nguyệt thường xuyên thay đổi thất thường, thời gian hành kinh quá dài hoặc quá ngắn và lượng máu kinh ra ít hoặc quá nhiều thì rất có thể đã mắc bệnh buồng trứng đa nang.
Xem thêm: Trễ kinh bao nhiêu ngày là bình thường?
Lông mọc nhiều, rậm rạp
Sự tích tụ nhiều nội tiết tố nam trong cơ thể sẽ kích thích cơ thể phụ nữ mọc lông nhiều ở ria mép,bụng, ngực, tay, chân,…. Đây là một trong những dấu hiệu của hội chứng buồng trứng đa nang khá phổ biến.
Da mặt trở nên nhạy cảm, dễ nổi mụn
Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể sẽ dẫn đến một số thay đổi trên da. Một trong những thay đổi đó có thể là da trở nên nhờn hơn, dễ nổi mụn.
Tăng cân không kiểm soát
Phụ nữ khi bị bệnh buồng trứng đa nang sẽ bị dư thừa hormone insulin so với nhu cầu của cơ thể. Vì thế, các vấn đề về tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn bị gián đoạn, dẫn đến tình trạng tăng cân không kiểm soát, khả năng béo phì cao hơn mặc dù có lượng thức ăn nạp vào cơ thể không nhiều.
Tuy nhiên cũng có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng béo phì cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh đa nang buồng trứng. Vì vậy, có thể nói cân nặng đóng vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy các biểu hiện lâm sàng của bệnh. Do đó việc kiểm soát cân nặng là một trong những điều chị em cần quan tâm để phòng tránh bệnh. Nên kiểm soát chế độ dinh dưỡng và cân nặng để có một thể trạng khỏe mạnh.
Tâm trạng thay đổi thất thường
Rối loạn nội tiết tố ảnh hưởng rất nhiều đến tâm trạng. Tâm trạng, tính khí thay đổi thất thường cũng là một dấu hiệu cho thấy chị em nên đi khám, siêu âm để phát hiện sớm, điều trị kịp thời.
Đau nhức ở vùng mong và xương chậu
Khi mắc hội chứng đa nang buồng trứng, nữ giới thường sẽ có những cơn đâu âm ỉ từ nhẹ đến nặng ở vùng xương chậu và lưng dưới gây ra sự khó chịu và đau đớn.
Hãy đọc ngay bài viết: Những dấu hiệu của các loại bệnh phụ khoa, phụ nữ nào cũng cần phải biết
Nguyên nhân dẫn đến bệnh đa nang buồng trứng
Tính đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có kết luận nào xác định đúng nguyên nhân hội chứng buồng trứng đa nang. Tuy nhiên những yếu tố dưới đây được được xem là nguy cơ gây ra bệnh:
Do di truyền
Nếu mẹ hoặc chị em gái đã và đang bị đa nang buồng trứng thì người phụ nữ cũng có khả năng mắc bệnh. Chính vì vậy, trước khi có ý định kết hôn hoặc sinh con, người phụ nữ cần phải tiền hành thăm khám phụ khoa để có thể phát hiện ra các bệnh vùng kín sớm nhất, đặc biệt là đa nang buồng trứng. Để tránh không di truyền đến con cái.
Dư thừa hormone insulin
Lượng insulin trong máu tăng cao kết hợp với chế độ ăn uống không lành mạnh, yếu tố di truyền khiến tuyến tụy sản xuất quá mức insulin. Khi các tế bào trở nên kém nhạy cảm và bị lấn át bởi lượng insulin dư thừa, lượng hormone sẽ mất cân bằng. Insulin dư thừa sẽ kích thích buồng trứng sản xuất nhiều hormone nam giới testosterone, do đó có thể ngăn cản quá trình rụng trứng và gây vô sinh.
Ngoài ra, khi insulin được sản xuất quá nhiều còn làm tăng chuyển đổi nội tiết tố nam androgen và nội tiết tố nữ estrogen, làm rối loạn hệ thống nội tiết tố và ảnh hưởng trực tiếp đến việc hình thành các u nang ở buồng trứng.
Chế độ dinh dưỡng
Chế độ ăn quá nhiều tinh bột có thể khiến cơ thể bị thừa cân. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến buồng trứng đa nang. Hầu hết những người mắc bệnh sẽ thường bị thừa cân. Tuy nhiên, những người gầy cũng có nguy cơ mắc bệnh nếu cơ thể họ không cân đối, đặc biệt là béo bụng. Vì vậy, hãy lưu ngay chế độ dinh dưỡng cho bà bầu theo từng tháng ngay nhé!
Phương pháp chẩn đoán buồng trứng đa nang
Ngay khi xuất hiện một trong những biểu hiện mắc bệnh buồng trứng đa nang mà Happy Mommy vừa liệt kê ở trên, bạn phải đến ngay các bệnh viện lớn, phòng khám uy tín có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có nhiều kinh nghiệm để thăm khám. Khi đến khám, bác sĩ sẽ thăm hỏi về tình trạng sức khỏe hiện tại (chu kỳ kinh nguyệt, sự thay đổi cân nặng thời gian gần đây,…), lịch sử bệnh lý của người bệnh và gia đình.
Hoặc đến ngay phòng khám sản phụ khoa Happy Mommy để được các y bác sĩ chuyên môn thăm khắm, và kiểm tra tổng quát nhé.
Tiếp đó, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, kiểm tra tình trạng da, lông, kháng insulin có trong cơ thể và những triệu chứng mà người bệnh gặp phải. Từ những kết luận sơ bộ sau khi khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện siêu âm, xét nghiệm. Kết quả siêu âm sẽ cho thấy tình trạng hiện tại của buồng trứng và độ dày của niêm mạc tử cung. Các xét nghiệm máu cho thấy nồng độ hormone, giúp bác sĩ loại trừ và đưa ra kết luận.
Trong trường hợp kết quả xét nghiệm máu và siêu âm cho thấy bệnh nhân mắc bệnh đa nang buồng trứng, bác sĩ sẽ đề xuất thực hiện thêm các xét nghiệm để tìm các biến chứng gây bệnh như: đo huyết áp, khám tầm soát rối loạn lo âu, trầm cảm, khám tầm soát hội chứng ngưng thở khi ngủ,…
Phương pháp điều trị buồng trứng đa nang
Như đã đề cập ở trên, có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh đa nang buồng trứng. Tùy theo từng nguyên nhân, tình trạng bệnh mà sẽ có phương pháp điều trị khác nhau. Phương pháp điều trị cơ bản sẽ đi từ việc điều chỉnh chế độ sinh dưỡng, thói quen sinh hoạt, lối sống, điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt và cân bằng chế độ dinh dưỡng
- Giảm cân: Thừa cân là một trong những nguyên nhân gây ra đa nang buồng trứng. Việc giảm cân không chỉ giúp kiểm soát các triệu chứng bệnh đa nang buồng trứng mà còn làm giảm nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như: tim mạch, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa,…
- Cân bằng chế độ dinh dưỡng: Đây là một trong những phương pháp điều trị bệnh đa nang buồng trứng tại nhà hiệu quả đối với trường hợp mới phát hiện bệnh. Khi hormone insulin tăng cao, lượng đường trong máu cũng tăng theo là nguyên nhân gây ra bệnh đa nang buồng trứng. Đồng thời làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường. Vậy buồng trứng đa nang nên ăn gì để hạn chế lượng đường nạp vào cơ thể? Thay vì ăn bánh mì trắng, bánh quy, khoai tây chiên, nước ngọt,…thì bệnh nhân nên bổ sung các loại trái cây, rau củ quả hay những thực phẩm có khả năng kháng viêm như cá thu, các loại hạt, dầu oliu.
- Tập thể dục: Thói quen vận động, tập thể dục thường xuyên vừa giúp giảm cân, lại ngăn ngừa biến chứng của hội chứng buồng trứng đa nang. Hơn nữa, việc tập thể dục cũng rất có lợi cho sức khỏe tim mạch, giúp cải thiện tâm trạng và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Những bộ môn, bài tập thể dục mà người bệnh có thể áp dụng như yoga, chạy bộ, pilates,…
Xem thêm: Những bài tập thể dục cho bà bầu đơn giản, an toàn dễ sinh
Điều trị nội khoa
Đa nang buồng trứng uống thuốc gì? Tùy từng trường hợp bệnh nặng hay nhẹ, triệu chứng là gì mà bác sĩ sẽ có chỉ định liều thuốc riêng, phù hợp. Về cơ bản, với cách chữa buồng trứng đa nang bằng phương pháp nội khoa, bác sĩ thường sử dụng các loại thuốc sau:
- Thuốc tránh thai giúp cân bằng hormone, điều chỉnh quá trình rụng trứng, ngăn ngừa ung thư nội mạc tử cung và làm giảm tình trạng bệnh đa nang buồng trứng.
Thuốc điều trị bệnh tiểu đường loại 2 – Metformin (hay còn gọi là Glucophage, Fortamet): Việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng kết hợp với thuốc Metformin sẽ giúp làm giảm lượng đường trong máu, ổn định chu kỳ kinh nguyệt và giảm cân. - Thuốc hỗ trợ sinh sản, điều trị vô sinh ở nữ – Clomiphene: giúp kích thích phóng noãn, tăng khả năng rụng trứng ở phụ nữ mắc bệnh đa nang buồng trứng. Đây là thuốc thường được sử dụng trong liệu trình điều trị vô sinh hiếm muộn.
Lưu ý: Để tránh các tác dụng phụ gây ra các biến chứng nguy hiểm, người bệnh tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc nếu như chưa có sự thăm khám, chẩn đoán, tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa
Điều trị ngoại khoa
Nội soi buồng trứng là phương pháp điều trị tiếp theo nếu như các phương pháp kể trên không đạt hiệu quả như mong muốn. Bác sĩ sẽ tiến hành mổ nội soi, cắt góc buồng trứng cho bề mặt buồng trứng mở ra tạo điều kiện cho quá trình phóng noãn hoặc tạo các lỗ nhỏ trên buồng trứng để giảm lượng nội tiết tố nam, kích thích rụng trứng.
Ngoài các cách điều trị kể trên thì biện pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm IVF, bơm tinh trùng vào buồng tử cung IUI cũng là phương pháp được nhiều bác sĩ áp dụng để điều trị buồng trứng đa nang đối với các cặp vợ chồng có tình trạng hiếm muộn. Vì vậy bệnh nhân hoàn toàn yên tâm, có thể đặt hy vọng có con khi không may mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang nhé.
Biện pháp phòng ngừa, tầm soát hội chứng buồng trứng đa nang
Dân gian ta có câu “Phòng bệnh còn hơn chữa bệnh”, để ngăn ngừa bệnh và các biến chứng nguy hiểm của bệnh buồng trứng đa nang, chị em có thể tham khảo các gợi ý sau:
- Xây dựng thực đơn khoa học với chế độ dinh dưỡng hợp lý để kiểm soát cân nặng.
- Hạn chế các thực phẩm chứa carbohydrate trong khẩu phần ăn và không nên ăn các thực phẩm có nhiều chất béo, nhiều đường.
- Thường xuyên tập thể dục.
- Khám phụ khoa định kỳ.
Giải đáp các thắc mắc của chị em về bệnh buồng trứng đa nang
Bị đa nang buồng trứng 2 bên có thai được không?
Hội chứng đa nang buồng trứng là tình trạng cả hai bên buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ với kích thước khác nhau. Nếu các nang này không phát triển được sẽ ngăn cản quá trình rụng trứng, thụ tinh và mang thai. Nếu không được phát hiện sớm, điều trị đúng cách thì sẽ có nguy cơ làm giảm khả năng sinh sản. Hơn nữa buồng trứng đa nang 2 bên làm tăng nguy cơ vô sinh – hiếm muộn. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và được điều trị đúng cách, chị em vẫn có thể mang thai và sinh con tự nhiên.
Siêu âm có phát hiện buồng trứng đa nang không?
Siêu âm có thể phát hiện buồng trứng đa nang. Cũng tương tư như khi siêu âm khi có thai, các bác sĩ có thể thực hiện siêu âm đầu dò và siêu âm ổ bụng kết hợp với kết quả khám lâm sàng để xem xét tử cung và buồng trứng, phát hiện các bất thường từ đó bác sĩ có nhiều cơ sở đưa ra kết luận chính xác.
Buồng trứng đa nang có nên quan hệ?
Hiện chưa có kết luận cụ thể về bất kỳ tác dụng phụ nào của việc quan hệ tình dục đối với phụ nữ mắc hội chứng đa nang buồng trứng. Có nên quan hệ trong và sau khi điều trị buồng trứng đa nang hay không sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý mà bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên phù hợp.
Bị đa nang buồng trứng có nên uống collagen không?
Hiện nay nhiều chị em truyền tai nhau các loại thực phẩm chức năng, collagen như chữa buồng trứng đa nang bằng ovaq1. Tuy nhiên để hiểu rõ tình trạng bệnh cũng như nhận được sự tư vấn, giải đáp từ bác sĩ chuyên khoa, chị em nên đi khám tại các bệnh viện lớn, phòng khám uy tín trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại thuốc nào nhé!
Trên đây là những thông tin cơ bản xoay quanh về bệnh buồng trứng đa nang. Nếu cần tư vấn chuyên sâu hơn, hãy liên hệ ngay với Happy Mommy để kiểm tra sức khỏe và lắng nghe trao đổi cụ thể từ bác sĩ chuyên khoa.
